Jos de Weerd, die onlangs aan de VU promoveerde op het proefschrift De Veluwe gereformeerd. Regionale machtswisseling en religieuze verandering in de zestiende eeuw ontdekte in het Gelders Archief een opmerkelijke bekentenis van een Hattemse kerkrover uit 1564. Ene Jasper de Haese, zoon van de door de Inquisitie verbannen Berend de Haese, bekent voorafgaand aan het feest van Sint Andreas – de Hattemse patroonheilige – ingebroken te hebben in de kerk en enige reliquiaria meegenomen te hebben. Niet voor geldelijk gewin, maar om de processie door de stad te verijdelen. Een getuigenis van de religieuze spanningen die ook de Veluwe in de late zestiende eeuw in de greep hielden.  ‘Uniek’, noemt De Weerd de bekentenis, ‘niet alleen omdat deze nog niet bekend was binnen het onderzoeksveld en het stadsarchief van Hattem, maar vooral omdat de bekentenis zo uitgebreid is.’ De Haese beschrijft namelijk niet alleen nauwkeurig de ontvreemde objecten, maar geeft ook aan waar hij deze heeft gelaten. Het ‘kruis aan een ketting’ begraaft hij op ‘een berg’ en de ‘monstrans van koper of pjalter’ breekt hij in drie stukken en gooit ze in de ‘Kromme Kolck’. Met de hulp van Gerrit Kouwenhoven, archivaris van Epe, en een aantal oude landkaarten uit de achttiende eeuw lukte het De Weerd om de locatie van de Kromme Kolck te identificeren.
Samen met het Reformatorisch Dagblad toog De Weerd naar de circa dertig meter brede plas langs de uiterwaarden van de IJssel. En de unieke vondst krijgt nog een uniek staartje: een professioneel duikteam heeft aangeboden in de kolk op zoek te willen gaan naar de monstrans. De Weerd: ‘Ik probeer de historische omgeving van de kolk nog verder te reconstrueren, zodat we weten waar paden hebben gelopen en waar De Haese mogelijk heeft gestaan. Daarmee is het werk overigens niet gedaan: er is toestemming nodig van de gemeente om de plas te betreden en met musea moet worden besproken hoe eventuele vondsten worden geconserveerd. Hopelijk kan er in het voorjaar worden gedoken.’ Waarschijnlijk kunt u ook thuis op de hoogte blijven van het verdere verloop: Omroep Gelderland heeft interesse getoond om verslag te doen van de zoektocht.
