Een Romeins votiefaltaar gewijd aan Jupiter Serapis. De jaarlijkse Hermesdorfprijs van de Nijmeegse Radboud Universiteit. Een wasmodel voor het gieten van brons. Op het eerste gezicht drie ogenschijnlijk verschillende objecten. Niets is minder waar. Ze onthullen verhalen over onze Gelderse wortels: verhalen van geloof, moed en ambacht. Deze verhalen vormen de kern van de huidige tentoonstellingen in het Nijmeegse Valkhof Museum. Samen tonen ze de (verborgen) geschiedenis van de regio en laten ze zien hoe deze door de eeuwen heen onze cultuur hebben gevormd.

In Herwen-Hemeling (gemeente Zevenaar) ontdekten archeologen eind 2021 de sporen van een compleet Romeins heiligdom. Die spectaculaire ontdekking is voor Nederland, maar ook internationaal, zeer uitzonderlijk. Munten, beelden, reliëfs, beschilderd pleisterwerk en zelfs een compleet waterbassin zagen na eeuwen opnieuw het daglicht. In de tweede tentoonstelling die Valkhof Museum aan de vindplaats wijdt, worden de vondsten uitgelicht die bij uitstek te maken hebben met de essentie van het Romeinse heiligdom in Gelderland: het offeren aan de goden.
Het contact met de goden verliep voor de Romeinen volgens een vast patroon. Je vroeg een godheid om een gunst. In ruil daarvoor beloofde je een offer te brengen, zoals speciale koeken of een offerdier. Als je gebed was verhoord, dan bracht je je offer naar het heiligdom waar het werd verbrand of achtergelaten. Was je rijk genoeg, dan liet je als blijvende herinnering aan het offer een stenen monument (votiefaltaar) met inscriptie maken. De tentoonstelling belicht de rol van het geloof en offeren in de Romeinse samenleving in Gelderland.

Hoe pak je de draad weer op als de wereld om je heen in puin ligt? Als leraren en studenten niet meer terugkeren? De lades in de terugkerende Radboud Erfgoedkast vertellen verhalen van moed en veerkracht van de Nijmeegse universiteit tijdens oorlog en bevrijding.
De jonge Katholieke Universiteit had het zwaar te verduren tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zó zwaar dat meteen na de oorlog de vraag opkwam of de instelling nog een toekomst had in de gehavende Waalstad. Ondanks sluiting, studenten die in Duitsland tewerkgesteld werden, en verwoeste gebouwen, bleef er vertrouwen in betere tijden. Na de bevrijding in september 1944 werden al snel examens afgenomen en studeerde binnen enkele weken iemand af. Vanaf september 1945 functioneerde de universiteit weer normaal. De tentoonstelling belicht met foto’s, krantenartikelen en getuigenissen dit belangrijke stukje Gelderse geschiedenis. De vormen van nagedachtenis, zoals de jaarlijkse Hermesdorfprijs voor moedige RU academici, eren de blijvende impact van deze moeilijke periode.

Bronsgieterij De Olifant. Lang een bruisende ontmoetingsplek voor ambacht uit Nijmegen, de regio en ver daarbuiten. Dertig jaar lang was het een smeltkroes van creativiteit en een ontmoetingsplek voor mensen met eenzelfde passie. Een plek waar technieken zoals de verloren-was-methode werden verfijnd, kennis werd doorgegeven en jonge talenten zich konden ontpoppen.
Er vloeide een breed scala aan kunst uit voort. Het werk van de kunstenaars, met De Olifant als kleine thuisbasis, had impact. De sporen ervan zien we vandaag, 11 jaar na de sluiting van de bronsgieterij, nog steeds terug. Ze vullen de galerieën, huizen en straten van ons land en ver daarbuiten. In kleurrijk samenspel laten gevestigde namen en voor een groter publiek nog te ontdekken talenten zien hoe divers en impactvol de nalatenschap van de bronsgieterij is.
Het aanbod in het museum biedt een diepgaand inzicht in hoe deze aspecten de Gelderse cultuur door de eeuwen heen hebben gevormd, en illustreren de impact ervan op onze gemeenschap en identiteit.
Je bezoekt de tentoonstellingen in de tijdelijke locatie aan Keizer Karelplein 33. Nieuwsgierig naar andere tentoonstellingen of activiteiten of wil je een bezoek plannen? Bekijk valkhofmuseum.nl.Â