De laatste jaren worden steeds meer oude afleveringen van de periodieken van historische verenigingen gedigitaliseerd. De artikelen in deze oude afleveringen worden daardoor beter toegankelijk voor de hedendaagse onderzoeker. Ook de vereniging Gelre is bij dat digitaliseringsproject betrokken. De verschillende jaargangen van de Bijdragen en Mededelingen, het jaarboek Gelre, zijn inmiddels tot 1960 op het internet te vinden. Zo kunnen we nu o.a. op het internet de artikelen uit ons jaarboek lezen die waarschijnlijk het meest geciteerd worden.[1] Het gaat om een tweetal Duitstalige artikelen van de Kleefse stadsarchivaris Friedrich Gorissen (1912-1993).[2] Bij het doorploegen van de lastig leesbare Nijmeegse schepenprotocollen stuitte hij in de jaren vijftig meermalen op de namen van de uit die stad afkomstige schildersfamilies Maelwael en Van Lymborch. Johan Maelwael is de oudste, onder zijn eigen naam bekende schilder van ons land. Het werk van de gebroeders van Lymborch is wereldberoemd: met hun miniaturen in de getijdenboeken van de Franse hertog van Berry hebben zij voor een deel onze kijk op de Middeleeuwen bepaald. In de kunstgeschiedenis waren deze miniaturen vooral bekend onder de naam van de adellijke eigenaar van deze getijdenboeken.
De namen van de kunstenaars en hun herkomst waren in die tijd echter veel minder bekend. Met het eerste artikel van Gorissen in de Bijdragen en Mededelingen van 1954 werd dat anders. In zijn tweede artikel uit 1957, dat vooral aanvullingen en correcties op het eerste artikel bevat, spreekt Gorissen zelf over de wereldwijde echo’s die zijn eerste artikel heeft veroorzaakt. Het gaat dan overigens vooral om de weerklank van dit artikel in wetenschappelijke kring. Het grote publiek in Nederland leerde pas in 2005, met de aan de gebroeders van Lymborch gewijde tentoonstelling in het museum het Valkhof, over de Nijmeegse herkomst van de makers van de wereldberoemde miniaturen. Op 29 september van dat jaar heeft Gelre overigens ook een bezoek gebracht aan deze spraakmakende tentoonstelling. In datzelfde jaar werd in Nijmegen ook het van Lymborchfestival voor het eerst gehouden. Aan Johan Maelwael, de oom van de gebroeders van Lymborch, heeft het Rijksmuseum in 2017 nog een tentoonstelling gewijd.
Maar de lezers van onze Bijdragen en Mededelingen wist dus al een halve eeuw eerder dat de makers van de wereldberoemde miniaturen in de Belles Heures en de Très Riches Heures en hun oom uit Nijmegen kwamen.
René Nijhof
[1] André Stufkens, Jacobus Trijsburg en Clemens Verhoeven, ´¨Inclusief Gelre¨, een verschuiving in de Nederlandse kunstgeschiedenis. 200 jaar receptiegeschiedenis van het Nijmeegse kunstenaarsgeslacht Maelwael-Van Lymborch in Nederland´, BM Gelre 49 (2020).
[2] F. Gorissen, ´Jan Maelwael und die Brüder Limburg. Eine Nimweger Künstlerfamilie um die Wende des 14. jhs.’, BM Gelre 54 (1954) 153-221 of digitaal via Bijdragen en mededeelingen, 1954, Deel: LIV, 01-01-1954 » 01 jan 1954 – Pag. 201 | Delpher en ‘Jan Maelwael, die Brüder Limburg und der Herold Gelre’, BM Gelre 56 (1957) 166-178 of digitaal via
Bijdragen en mededeelingen, 1957, Deel: LVI, 01-01-1957 » 01 jan 1957 – Pag. 214 | Delpher.
