In Memoriam

Im memoriam Prof. Dr. Em. Moorman van Kappen (1937 – 2022)

Op 10 september 2022 overleed in zijn woonplaats Alphen (nb) prof.mr. Olav Moorman van Kappen, emeritus-hoogleraar Nederlandse rechtsgeschiedenis van de Radboud Universiteit en erelid van Gelre, in de leeftijd van 85 jaar. Meer dan dertig jaar heeft hij onze vereniging in uiteenlopende functies gediend, als commissie-, redactie- en bestuurslid. In al die jaren is hij van grote betekenis voor Gelre geweest.

Gedurende zijn lange universitaire loopbaan zou hij voor vele commissies, advieslichamen, raden, redacties en besturen benaderd worden, en dat was zelden tevergeefs. Al snel werd hij lid van Gelre (1972), en hij werd al een jaar later in de redactie van de Bijdragen en Mededelingen Gelre opgenomen. In de loop der jaren heeft dat een hele stroom grotere en kleinere publicaties opgeleverd. Zijn eerste proeve werd in dat opzicht gevormd door zijn omvangrijke studie over ontwikkeling van het waterschapswezen in de Tieler- en Bommelerwaarden (1327-1977). Een paar jaar later (1981) verscheen zijn uitvoerige publicatie over het Burgerweeshuis in Harderwijk, en schreef hij korte uiteenzettingen over de stadsrechten van Harderwijk (1981), Roermond (1982), Gendt en Lochem (1983).

Zijn bestuurlijke kwaliteiten waren ook bij Gelre niet onopgemerkt gebleven, zodat we Olav in 1983 als bestuurslid zien aantreden, direct als ‘tweede voorzitter’. Twee jaar later, in 1985, werd hij, na het vertrek van de eerste voorzitter drs. C.O.A. baron Schimmelpenninck van der Oije, in die functie verkozen. Je zou kunnen zeggen dat Olav vanaf dat moment zich ook daadwerkelijk met Gelre en de Gelderse geschiedschrijving is gaan bemoeien. Dat begint met de planvorming voor de herdenking van de verheffing van het graafschap Gelre tot hertogdom in 1339, in 1989 650 jaar geleden. Deze activiteit kreeg een vervolg met de organisatie van een wederom door hem geëntameerde herdenking van de incorporatie van het hertogdom Gelre in de Habsburgse Nederlanden in 1543. Ditmaal met een succesvol symposium in Venlo, en een herdenkingsbundel, in 1993. Het jaar 1997 moet echter als het hoogtepunt van zijn bestuursperiode worden beschouwd. De meest in het oog springende gebeurtenis was in dat jaar zijn eminente rol tijdens de viering van het honderdjarig bestaan van de vereniging op 27 november 1997 in Arnhem.

Het jaar 2000 betekende in meerdere opzichten de afsluiting van belangrijke fasen in zijn leven. Hij sloot dat jaar zijn academische carrière af met een afscheidscollege, en hij droeg het voorzitterschap van Gelre over aan zijn opvolger. Dat laatste betekende overigens niet dat hij niet meer bij Gelre betrokken bleef, want hij bleef aan als lid van de excursiecommissie, waarin hij met zijn enorme netwerk en ervaring nog lang meewerkte. In 2005 nam hij ook daarvan afscheid.

Olav doorspekte zijn speeches vaak met ingewikkelde zinsconstructies, met allerlei tussen- en bijzinnen, zodat zijn toehoorders zich soms afvroegen of hij die begonnen zin wel tot een goed einde zou kunnen brengen. En steeds lukte hem dat, tot onze grote bewondering.

Zo vervagen misschien langzamerhand onze herinneringen aan hem, maar voor de oudere Gelre-leden zal Olav Moorman van Kappen altijd als een eminent en bevlogen voorzitter in ons geheugen voortleven.

Frank Keverling Buisman