Jaarvergadering en symposium Vereniging Gelre 6 april 2024

Op zaterdag 6 april 2024 vindt de jaarlijkse algemene Jaarvergadering en het Symposium plaats in De Nieuwe Coehoorn, Coehoornstraat 17, in Arnhem.

De Agenda van de Jaarvergadering staat onderaan op deze pagina, inclusief links naar de vergaderstukken.

Programma van het symposium:

Gelderland en de koloniƫn: geschiedenis komt aan het licht

TijdWieInhoud
11:00 uurJohan Oosterman (voorzitter Vereniging Gelre)Opening en welkom
11:15 – 12:00 uurElse Gootjes (cultureel antropoloog en projectleider Erfgoed Gelderland) en Aschwin Drost (zelfstandig historisch onderzoeker)Sporen van slavernijverleden in Gelderland
12:15 – 13:30 uurLunch
13:30-14:00 uurMaaike Derksen (Postdoctoraal onderzoeker bij RICH-Radboud Universiteit & medewerker Katholiek Documentatie Centrum)Katholieke missionarissen in Nederlands Indiƫ. Het verhaal van F.J.A. Ellerbeck uit Eibergen
14:00 – 14:30 uurLarissa Schulte Nordholt (onderzoeker koloniale geschiedenis Wageningen University & Research)De (post)koloniale universiteit? De WUR in IndonesiĆ« en Suriname, 1876-2020
14:30 – 14:45 uurBarbara Kruijsen (hoofd collectie & onderzoek van Valkhof Museum)Zichtbare geschiedenis: een diorama uit Suriname in Nijmegen
14:45 – 15:00 uurKorte pauze
15:00 – 15:30 uurCoen van Galen (UHD sociale en koloniale geschiedenis Radboud Universiteit)Gelderland en Slavernij: een onderzoekagenda?
15:30 – 16:00 uurAfsluitende discussie
16:00 – 17:00 uurAfsluitende borrel
Slavernijverleden
Zie ook https://vereniginggelre.nl/omgang-met-het-slavernijverleden-van-gelderland/

Sporen van slavernijverleden in Gelderland

Else Gootjes en Aschwin Drost

Welke sporen van slavernijverleden zijn er in Gelderland te vinden? Welke mensen, plaatsen, gebeurtenissen, huizen en kastelen houden verband met het slavernijverleden? Welke bronnen en collecties komen daarbij naar voren? Hoe spelen persoonlijke verhalen hier in een rol in? Aschwin Drost en Else Gootjes geven een beeld van slavernijgeschiedenis in Gelderland dat verbonden is met Zuid- en Noord-Amerika, Afrika en Aziƫ.

Katholieke missionarissen in Nederlands Indiƫ. Het verhaal van F.J.A. Ellerbeck uit Eibergen

Maaike Derksen

Op 26 maart 1866 zette de jezuĆÆet pater Ellerbeck, geboren in Eibergen (Gelderland), voet aan wal in Nederlands-IndiĆ«. Hij behoorde tot de eerste groep jezuĆÆeten die als missionaris werd uitgezonden naar deze Nederlandse kolonie. Het merendeel van de missionarissen arriveerde echter tussen 1915 en 1940, het door Jan Roes zo genoemde ā€˜groote missie-uurā€™. Aan de hand van het verhaal van pater Ellerbeck bespreek Derksen de werkzaamheden van de missionarissen in Nederlands-IndiĆ« in de negentiende en twintigste eeuw. Tevens zal Derksen in deze bijdrage stilstaan bij de missieactie in Gelderland; de activiteiten die werden georganiseerd om de koloniale missies te ondersteunden.

De (post)koloniale universiteit? De WUR in Indonesiƫ en Suriname, 1876-2020

Larissa Schulte Nordholt

Tropische landbouw vormde het hart van het economische leven van de Nederlandse staat toen de landbouwschool, die later de Wageningen universiteit zou worden, in 1876 in Wageningen werd opgericht. In de daaropvolgende decennia groeide de school uit tot een centrum voor tropische landbouwkennis, profiterend van de expertise van wetenschappers die zich vooral in Nederlands-Indiƫ en in mindere mate in Suriname hadden ontwikkeld. Tegelijkertijd leverde de school, na 1918 landbouwkundige experts voor de plantage industrie, proefstations en de welvaartsdiensten. De kennis die in Nederlands-Indiƫ en Suriname was opgedaan werd na de koloniale periode verder ontwikkeld en breed ingezet in andere delen van het globale zuiden, vaak onder de noemer ontwikkelingshulp.

De geschiedenis van de Wageningen universiteit is daarmee deels verweven met de Nederlandse koloniale geschiedenis. Wageningen fungeerde als steunpilaar van het Nederlandse koloniale project en heeft zich mede dankzij de koloniale landbouwkennis kunnen ontwikkelen tot het internationale kenniscentrum wat het nu is. Deze presentatie zal aan de hand van twee voorbeelden dieper in gaan op deze geschiedenis en de vraag stellen hoe Wageningse (landbouw)kennis en koloniale macht verstrengeld waren en wat dat heeft betekent en nog steeds betekent voor de ongelijkheid die het koloniale systeem produceerde.

Zichtbare geschiedenis: een diorama uit Suriname in Nijmegen

Barbara Kruijsen

In de verzameling van Valkhof Museum wordt al meer dan 100 jaar een diorama van een koffieplantage in Suriname bewaard. Lange tijd stond het in depot, maar de afgelopen jaren heeft het diorama in de belangstelling gestaan. Inmiddels is het gerestaureerd en aanleiding geweest voor nieuw onderzoek, zowel naar het object zelf als naar andere voorwerpen in de collectie van het museum. Na de heropening van het Valkhof zal het een belangrijke plaats innemen in de nieuwe collectiepresentatie. Barbara Kruijsen, hoofd collectie & onderzoek van Valkhof Museum, zal ingaan op deze zichtbare geschiedenis.

Gelderland en Slavernij: een onderzoekagenda?

Coen van Galen

Het idee dat het Nederlandse slavernijverleden zich beperkte tot de kustprovincies is afgelopen jaren onderuitgehaald. Het project ‘Sporen van slavernijverleden in Gelderland’ van Erfgoed Gelderland, het recente stedelijke onderzoek in Arnhem en onderzoeken naar bijvoorbeeld de Arnhemse familie Brantsen en de Zutphense familie Brunings laten zien dat ook Gelderland op vele manieren betrokken was bij het slavernijverleden. In deze lezing gaat Coen van Galen op zoek naar grotere lijnen achter deze losse verhalen. Hoe komt het bijvoorbeeld dat er zoveel Oost-Nederlandse adellijke families plantages in bezit hebben gehad? En wat was de rol van de provincie in het bevorderen van slavenhandel en slavernij, als formeel eerste gewest in de Republiek? Tijdens deze presentatie hoopt Coen van Galen, samen met de aanwezigen, een eerste opzet te maken voor een onderzoekagenda voor Gelderland en slavernij.

Agenda van de jaarvergadering

10:00 – 11:00 uur: De jaarvergadering is alleen toegankelijk voor leden van de Vereniging Gelre.

  1. Opening en vaststelling van de agenda
  2. Mededelingen
  3. Verslag algemene vergadering van 2023
  4. Jaarverslag van het bestuur over 2023:
  • Voorstel tot verlenen van decharge aan het bestuur;
  • Benoeming van de leden van de controlecommissie voor het nieuwe boekjaar
  1. Herziening huishoudelijk reglement
  2. Nieuwe opzet jaarvergadering en symposium
  3. Publicaties
  4. Overige activiteiten
  5. Bestuurssamenstelling

Volgens het rooster van aftreden is Piet van Cruyningen aftredend. Hij is herkiesbaar en het bestuur stelt voor hem voor een nieuwe periode te benoemen. Dirk Lueb heeft te kennen gegeven terug te zullen treden als bestuurslid; de functie van secretaris komt daarmee vacant.

  1. Rondvraag
  2. Sluiting