Leden van Gelre hebben hem al in huis: het jaarboek Bijdragen en Mededelingen Gelre 2024. Op vrijdag 17 januari was de Vereniging Gelre te gast in het Huis der Provincie voor de presentatie en bood hoofdredacteur Dolly Verhoeven het jaarboek aan waarnemend commissaris van de Koning Henri Lenfering aan.
Tijdens de middag vertelde Evelien Rombouts over haar onderzoek naar de invulling en het gebruik van het begrip noaberschap vanaf de 19e eeuw tot nu. Naast een mooi overzicht zette haar verhaal aan tot nadenken over de buren die hier tegenwoordig nog wél door geraakt worden, en degenen die – wellicht ongemerkt – toch buiten de boot vallen. Haar werk vult het gelijktijdig uitgevoerde onderzoek in opdracht van de Provincie Overijssel, uitgevoerd door onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen en de Overijsselacademie, mooi aan.
Hun onderzoek is in dit rapport te lezen, en toont vergelijkbare resulaten. Reacties vanuit de provinciale politiek laten zien dat nauwkeurig onderzoek de noodzakelijke historische achtergrondkennis kan bieden bij een fenomeen waar nu opnieuw invulling aan gegeven wordt:
Roos in’t Velt nam de aanwezigen mee op haar speurtocht naar de verdwijning van kasteel Puttenstein bij Wezep en zijn roofzuchtige (?) eigenaar Herbern van Putten (gestorven vóór 8 maart 1377). Verrassend waren de vele en bijzondere sporen uit de tijd zelf die bewaard zijn: variërend van een twee meter lange klaagakte van het stadsbestuur van Elburg (c. 1361, archief van Elburg), een hele kleine akte van een paar regels met een franjerand door heel veel sneetjes in het perkament (archief van Kampen), en akelig veel blijdestenen (katapultkogels).
Beide bijdragen lieten goed zien dat de geschiedenis van Gelre eigen kenmerken heeft en tegelijkertijd sterk verbonden is met die van de omliggende plaatsen en regio’s. Noaberschap is immers niet alleen een concept dat een lange geschiedenis heeft in de Achterhoek; afhankelijk van wie erover schreef werd het met die andere regio’s verbonden of er juist tegenaf gezet. En de geschiedenis van Herbern van Putten en zijn kasteel zijn nauw verbonden met die van het Sticht Utrecht, diens bisschop, en de stad Kampen.
Veel van wat Evelien Robouts en Roos in ’t Veld vertelden is terug te vinden in hun artikelen in het jaarboek. Verder bevat dat een In Memoriam voor Willem Frijhoff (1942-2024), een selectie en samenvatting van artikelen uit lokaal historische Gelderse tijdschriften door Hans Timmerman van Rozet, en natuurlijk diverse artikelen: Rob de Redelijkheid over de locatie van het huis van graving Richardis van Gelre, Aart Noordzij over de Hekerense en Bronkhorstse twisten in middeleeuwse kronieken, Klaas Padberg Evenboer ontrafelt een mysterie over de ridders van de Oude Wand, Freerk Wiersum en Jan Siemonsma beschrijven de ontwikkeling van de Wageningse Villa Snoer van pension tot buitenplaats, en Jelle Vervloet en Mieke Smit belichten de voorgeschiedenis en eerste ontwikkelingsfase (1902-1949) van de Gelderse Archaeologische Stichting (GAS).
Wie het Jaarboek Gelre niet thuis ontvangt, maar wel nieuwsgierig is kan eenvoudig lid worden via het aanmeldformulier op de website of door een e-mail te sturen naar penningmeester Roland van der Pluijm: . Een los exemlaar (na)bestellen kan ook.
