Door Roos in ’t Velt
In deze nieuwe rubriek bezoek ik bijzondere plaatsen die iets met de Gelderse geschiedenis te maken hebben, zowel binnen als buiten de provinciegrenzen. Per plaats bespreek ik een aantal interessante feiten en geef ik tenslotte mijn oordeel over de locatie. Want: een plaats kan misschien in het verleden de moeite waard geweest zijn om heen te gaan, maar geldt dat ook nog vandaag de dag? Deze aflevering: klooster Graefenthal (bij Goch, Duitsland).
Op een steenworp afstand van de Nederlandse grens, tussen recreatieplassen met de melige namen ‘Goch Ness’ en ‘Copa Gochana’ (wie zegt dat Duitsers geen gevoel voor humor hebben?) ligt het voormalige klooster Graefenthal. Nadruk op ‘voormalig’: slechts enkele gebouwen van het oorspronkelijke kloostercomplex staan nog overeind. Als klooster had Graefenthal een bijzondere taak: het was bedoeld was om de Gelderse graven hier te begraven.
Begraven graven (en hertogen)
Graaf Otto II van Gelre stichtte het cisterciënzer nonnenklooster in 1248 en werd hier in 1271 begraven. Ook latere Gelderse graven, gravinnen, hertogen en hertoginnen werden in het familiegraf in Graefenthal bijgezet.
Aan deze traditie kwam halverwege de veertiende eeuw een eind. Hertog Willem I (1364-1402) en zijn vrouw werden begraven bij een ander, jonger klooster: Monnikhuizen (nu bij Arnhem). De laatste Gelderse telg die in Graefenthal werd begraven was Elisabeth van Gelre in 1376, de jongste dochter van hertog Reinoud II. Daar was een reden voor: zij was van 1362 tot haar dood abdis van Graefenthal.
Oorspronkelijk waren alle Gelderse telgen begraven in een kloosterkerk. Zowel de kerk als de bijbehorende graven bestaan al lang niet meer. Alleen de grafelijke tombe van Otto II staat nog altijd fier overeind in de openlucht. De tombe is echter niet helemaal authentiek meer. Het oorspronkelijke liggende beeld van de graaf is rond 1850 verloren gegaan. Pas in 2012(!) is het huidige beeld van de graaf geplaatst. Over Otto’s tombe is een glazen kapel geplaatst waarop de namen staan van alle telgen uit het Gelderse geslacht die hier zijn begraven.
Voor al uw feesten en activiteiten
Het klooster Graefenthal bestaan tot 1802. In dat jaar werd het klooster op verzoek van Napoleon gesloten en verlieten de laatste nonnen en personeelslieden het complex. In de eeuwen daarna raakte het kloostercomplex (op de boerderij na) in verval.
In de afgelopen decennia is daar gelukkig verandering in gekomen. Tegenwoordig is Graefenthal een gewilde evenementenlocatie. Door het jaar heen is het voormalige klooster het decor voor allerlei uiteenlopende activiteiten, van studentenparty’s en raves tot middeleeuwse festivals, vlooienmarkten en comic cons. Ook is het een geliefde en gewilde trouwlocatie: zo trad ook het bekende zangduo Suzan en Freek hier in het huwelijksbootje.
Maar ook als er niets speciaals georganiseerd wordt valt er genoeg te beleven in Graefenthal. Het klooster is het hele jaar door vrij toegankelijk voor bezoekers, en het heeft bovendien ook een eigen brasserie. Een ideale locatie dus om gemütlich een kopje koffie of thee te drinken tussen de loslopende kippen en pauwen.
Oordeel:
4/5. Op het eerste oog lijkt Graefenthal een oase van rust. Dat is het ook, maar stille wateren hebben diepe gronden. De locatie draagt immers een eeuwenoude en unieke geschiedenis met zich mee. Mocht je een keer in de buurt zijn, dan raad ik het erg aan om naar Graefenthal te gaan!
