Waar de Zuiderzee en de grote rivieren enerzijds voor levensonderhoud zorgden door bijvoorbeeld visvangst en de aan- en afvoer van waren, zorgden hun overstromingen anderzijds voor angst en armoede. Dit jaar is het tweehonderd jaar geleden dat in februari 1825 het Nederlandse, Duitse en Deense Noordzeegebied getroffen werd door een zware stormvloed met grote overstromingen als gevolg. Het was verreweg de grootste watersnood in de Nederlandse geschiedenis tussen de beruchte Kerstvloed van 1717 en de ramp van 1953. Mensen verloren hun huizen, hun vee, en sommigen zelfs hun leven. Verschillende activiteiten en publicaties onttrekken deze ramp dit jaar aan de vergetelheid.
Het Tijdschrift voor Waterstaatsgeschiedenis publiceerde een dubbelnummer (2025 1-2) met onder andere een artikel over hulpverlening op de Veluwe en het drama van de familie Pap in Doornspijk. Die artikelen kwamen tot stand in een project van het Streekarchivariaat Noordwest-Veluwe (binnenkort: Noord-Veluws Archief – NoVo) in samenwerking met Stadsmuseum Harderwijk, Noord-Veluws Museum, Boerderijmuseum ‘De Bovenstreek’, Museum Elburg, Museum Het Pakhuis, Oudheidkundige Vereniging Arent thoe Boecop, Stadsarchief Kampen en Stichting 8081. Het Noord-Veluws Archief bevat veel documenten over de ramp, met name in het archiefblok van de Commissie Zeevloed (toegangnr. 1015). Deze commissie werd aangewezen om de schadeafhandeling na de ramp te coördineren van Nijkerk tot Oldebroek. Hun stukken zijn afgelopen jaar gedigitaliseerd, waardoor vanuit huis gebladerd kan worden door de brieven, administratie en verslagen die vertellen hoe de regio de ramp trotseerde.
Op 28 oktober 2025 staat er nog een lezing gepland van Lotte Jensen, hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis. Ze doet onderzoek naar de vorming van de Nederlandse identiteit door de eeuwen heen, en richt zich daarbij ook op de Nederlandse omgang met het water. Vanaf april komt er een fietsroute beschikbaar van Doornspijk naar Kampen, langs de plekken waar het water toesloeg. Met historische verhalen uit het Stadsarchief Kampen en Noord-Veluws Archief wordt op de historische locaties duidelijk hoe het landschap werd getekend door de overstromingen van 1825. En op 10 en 11 oktober 2025 brengt Stichting 8081 samen met NoVA de ramp tot leven in een indringend theaterspel.
Over de Gelderse grens heen zijn ook een heleboel activiteiten en informatie rondom deze ramp te vinden. Zo bevat ook het Collectie Overijssel een kaart van de doorbraken en overstroming van Gelderland en Overijssel in toegang 1678 (Kaarten Historisch Centrum Overijssel) inventarisnummer 1081-KD000403. Op www.stormvloed1825.nl is van alles bij elkaar gebracht vanuit Overijssels perspectief.
Daarnaast maakten historici Martin van der Linde (Overijsselacademie) en Marieke van Zanten (Het Oversticht) met Studio Onzichtbaar een podcast over de gebeurtenissen in Overijssel: ‘Waterwolf – De stormvloed van 1825’. Samen met experts zoeken ze bovendien naar antwoorden in tijden van zeespiegelstijging en klimaatverandering. Kan zo’n verwoestende stormvloed ons opnieuw treffen? Of hebben we de Waterwolf definitief bedwongen?
Op 12 april organiseren in Lemmer de Werkgroep Maritieme Geschiedenis van de Fryske Akademy in samenwerking met het Fries Scheepvaart Museum en Tresoar een symposium rondom deze – inmiddels niet meer – vergeten natuurramp.
Ook Jaarboek Achterhoek & Liemers 48 (2024) staat in het teken van De mens en het water. Niet zozeer de watersnoodramp van 1825, maar andere overstromingen, het tegenovergestelde ervan: droogte, en ook de positieve aspecten: de verbinding van gebieden, economische voorspoed, werkgelegenheid en vruchtbaarheid van grond die het oplevert.
