Gelderland heeft nu een eigen verhaal waarop we trots kunnen zijn. Het vierdelige Verhaal van Gelderland verscheen in november en is heerlijk om te lezen tussen kerstboom en oliebollen. Maar wie er liever op uit gaat, kan een deel van dat verhaal sinds kort zien in de Arnhemse Eusebiuskerk, prachtig gerestaureerd, met het graf en het harnas van hertog Karel van Egmond blinkend op de plaats waar ze eeuwen te zien waren: centraal in het koor van de kerk. In de nissen rondom dat koor is ‘Glorie van Gelre’ te zien, het meeslepende verhaal van een trots hertogdom.
Die Eusebiuskerk is de hoofdkerk van een van de oude kwartierhoofdsteden. Ook in de andere drie Gelderse hoofdsteden staat de belangrijkste middeleeuwse kerk nog fier in het centrum: de Zutphense Walburgis, Sint Steven in Nijmegen en in Roermond de Munsterkerk. Vier hoofdkerken, alle vier verbonden met graafschap en hertogdom en in drie ervan een vorstelijk praalgraf: behalve in Arnhem ook in Nijmegen en Roermond. Een indrukwekkend en betekenisvol ensemble, gelegen aan de vier belangrijkste rivieren van Gelre, en de moeite van een bezoek meer dan waard, misschien wel juist in deze kortste dagen van het jaar.
Verhalen vertellen is bij uitstek de manier om geschiedenis tot leven te brengen. Dat gebeurt in kerken, in boeken, op radio en televisie en in podcasts. En vanzelfsprekend ook in musea. Over de Gelderse geschiedenis zijn al heel wat mooie tentoonstellingen gemaakt. Museum Harderwijk voegt daar vanaf 21 januari een nieuw hoofdstuk aan toe, ‘Gelderland – Het Verloren Hertogdom’, verteld door de Ridders van Gelre. Omdat wij als historische vereniging die verhalen zo belangrijk vinden, gaat ons jaarlijkse symposium, op 8 april 2023 in Harderwijk, over ‘Verhalen van Gelderland’. Louis Swinkels vertelt over de kroniek van Willem van Berchen uit 1465-1481, het eerste ‘verhaal van Gelderland’, Dolly Verhoeven vertelt over het nieuwe Verhaal van Gelderland, en de Ridders loodsen ons door hun tentoonstelling.
Veel om naar uit te zien in deze dagen van rust en reflectie. ‘Geluckiger Niew jaer wensch ick mijn’ mede-menschen, Dan ’t vorighe is geweest’, schreef Constantijn Huygens in een nieuwjaarsgedicht voor 1673. Het waren betekenisvolle woorden met het rampjaar 1672 nog vers in het geheugen. Nu, 350 jaar later, zijn er mooie dingen om op terug te blikken, maar ook wij hebben alle reden om een beter nieuwjaar te wensen dan het vorige is geweest. Ik wens u gezegende Kerstdagen en een beloftevol 2023.
Johan Oosterman, voorzitter Vereniging Gelre
PS: Zorg dat u de tentoonstelling ‘De Glorie van Gelre’ in de Eusebiuskerk niet mist. Tip voor de kerstvakantie!
